ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΓΕΤΩΝ

Η παραγωγή ηγετών


Μεγάλη η προσπάθεια και η φροντίδα για την εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, από διάφορες άλλες ομάδες της σύγχρονής μας κοινωνίας, νοσούσες και αυτές, πλην όμως ζωηρώς ενδιαφερόμενες διά «την σωτηρίαν της πατρίδος και το κοινό καλό». Ευφάνταστοι και μη αρκούμενοι στα κόμματα που ήδη εκπροσωπούνται στη Βουλή, προσθέτουν και ένα ακόμη, υπό τον κ. Λουκά Παπαδήμο, ερήμην μάλλον των προθέσεων του «τεχνοκράτη» πρωθυπουργού της χώρας.

Αλλά οι πολιτικοί δεν αναφύονται αιφνίδια στην Ελλάδα. Πολύ περισσότερο δεν επιβάλλονται πλέον. Μία διαδικασία της μορφής αυτής, ικανή να υπερκεράσει ένα κατεστημένο σύστημα, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός κέντρου -με κύρος και ισχύ- εκτός κοινοβουλευτικού πλαισίου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την κομμουνιστική ανταρσία, κέντρο ισχύος με αυξημένο κύρος εκτός κοινοβουλίου ήσαν τα ανάκτορα. Ετσι λοιπόν ο βασιλεύς Παύλος αγνόησε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία του Ελληνικού Συναγερμού, που έδειξε την προτίμησή της στον Στέφανο Στεφανόπουλο, και όρισε ως διάδοχο του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, το 1955, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Το 1963, η απόφαση του βασιλέως Παύλου να δώσει στον Γεώργιο Παπανδρέου -που δεν διέθετε απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή- την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως με δικαίωμα διαλύσεως της Βουλής εκτίναξε σε λίγους μήνες την Ενωση Κέντρου στην εξουσία, αφού είχε προηγηθεί όργιο παροχών.

Αλλά το σύστημα της μεταπολιτεύσεως έκρινε ότι η μοναρχία αποτελούσε αναχρονισμό, ότι οι παρεμβάσεις της ήσαν ανεπίτρεπτες. Τα κόμματα ανέλαβαν τη διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων της χώρας, ενώ ο εκάστοτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας απισχνασμένος από αρμοδιότητες καλείται να διαδραματίσει ρόλο που ουσιαστικώς δεν διαθέτει.

Το αποτέλεσμα είναι ότι εις την παρούσα συγκυρία πρωταγωνιστική ανεδείχθη η παρουσία του προέδρου του ΛΑΟΣ κ. Γιώργου Καρατζαφέρη, που μετέτρεψε την πολιτική ζωή της χώρας σε παράσταση αναψυκτηρίου. Αυτός περιέφερε το όνομα του κ. Λουκά Παπαδήμου· αυτός τον πρότεινε για πρωθυπουργό· αυτός έθεσε πρόσφατα θέμα ανασχηματισμού της κυβερνήσεως και δημιουργίας ολιγομελούς υπουργικού συμβουλίου· αυτός θέτει το δίλημμα παρατάσεως του βίου της κυβερνήσεως ή άμεσης προσφυγής στις κάλπες.

Εκτός της θεατρικής πολιτικής σκηνής, κάποιοι υποθέτουν ή προσποιούνται πως συγκροτούν κατεστημένο, ικανό να δώσει λύση στο πρόβλημα. Στις ΗΠΑ είναι αλήθεια ότι ένα ισχυρό, συγκροτημένο και έμπειρο κατεστημένο επιλέγει ως υποψήφιο πρόεδρο έναν φιστικά, όπως τον Τζίμι Κάρτερ, έναν ηθοποιό όπως τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, έναν κυβερνήτη μίας ασήμαντης πολιτείας, όπως τον Μπιλ Κλίντον. Τους μαθαίνουν να ντύνονται, να περπατούν, να διατυπώνουν περιεκτικές πολιτικές φράσεις.

Αλλά εκεί υπάρχει πράγματι κατεστημένο, ενώ αντιθέτως στην Ελλάδα κυριαρχεί ένα υποκατάστατο κακέκτυπο, δίχως καμία αυθεντικότητα. Ας σταματήσει συνεπώς η αναζήτηση «ηγετών». Και επειδή η κατάσταση είναι κρισιμότατη, ας ολοκληρώσει ο κ. Παπαδήμος το έργο του και ας βαδίσει η χώρα σε εκλογές το ταχύτερο, προς εκτόνωση μίας κοινωνίας που είναι έτοιμη να εκραγεί.

Tου Κώστα Iορδανίδη